Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğundan birçok uygulama için tercih edilse de bazı ortamlarda korozyona karşı koyamaz ve paslanabilir..
Bu bilgiler, hizmet verdiğimiz sanayi tesislerinde gördüğümüz ve edindiğimiz, paslanmaz çeliğin korozyonu bilgileri ile sınırlıdır, paslanmaz çeliğin tüm korozyon sorunlarını anlatan bir yazı değildir.
Piyasada "Karbon çelik" veya "siyah demir" olarak adlandırılan ve korozyona karşı boya türleri ve galvanizleme teknikleri ile korunan metalin maliyeti paslanmaz çeliğe kıyasla çok düşük olduğundan, işletmelerde karbon çelik ile imal edilmiş ekipmana daha çok rastlanır. Paslanmaz çelikler normal atmosferik şartlara ve normal sulu ortamlara dayanıklıdır. Asitli ve bazik ortamların birçoğuna da dayanıklıdır. Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğu için birçok uygulama için tercih edilir, ancak bazı ortamlarda paslanmaz çelik dahi korozyona karşı koyamaz ve paslanır. Paslanmaz çelik normal "karbon çelik"e kıyasla görünüşü düzgün olduğu için bazı işletmelerde görsellik sebebi ile de tercih edilir. Paslanmaz çelik en çok içecek ve gıda sanayiinde, ilaç, kimya ve kağıt sektöründe çok kullanılır.
Paslanmaz çeliğin korozyonu türleri:
Sanayi işletmelerinde en çok rastladığımız paslanmaz çelik korozyonu "KLORÜR İYONU" (Cl¯) korozyonudur. Klorür iyonu suyun içinde bulunduğu gibi, işletmelerin kullandığı farklı ürünlerin içinde de bulunur: örneğin NaCl (tuz), HCl (Hidroklorik asit), NaOCl (Sodyum hipoklorit ? Klor)
Paslanmaz çelik malzemenin metalürjisinin bozulduğu noktalarda, yani kaynak noktaları, perçin, delik, taşlama yerleri genelde korozyona daha müsait yerlerdir. Ayrıca basınçlı kaplarda ve yerlerde, metalin gerilimi sebebi ile de korozyon olayı artar. Asitlerin oluşturduğu çok düşük pH ortamı da paslanmaz çeliği bozar.
Ortamda Bulunan "Cl¯" İyonunun Paslanmaz Malzemeye Tesiri:
Bir sanayi işletmesindeki işletme sularında "Cl¯" iyonu az dahi olsa, bu sanayi işletmesi bir şekilde NaCl (tuz), HCl (Hidroklorik asit), NaOCl (Sodyum hipoklorit ? Klor) kullanıyor olabilir ve işletmeci bu maddeleri paslanmaz çelik ile imal edilmiş ekipmanlara yakın bir yerde barındırıyorsa, havada uçuşan ve "Cl¯" iyonu içeren gaz veya maddeler çevredeki paslanmaz çeliği kesinlikle PASLANDIRIR.
Resim 1'de görüldüğü gibi, paslanmaz çelik ile imal edilmiş kartuş filtre kabı, ortamdaki "Cl¯" iyonu içeren maddeler ile paslanmıştır. İşletmelerde bu resimdekine benzer, ortam havasındaki "Cl¯" iyonu ile paslanmış birçok malzeme görmek mümkündür.
Resim-1
Paslanmaz Çelik Üzerinde Klorür Korozyonu
Rutubetli ortamlarda, yatay duran paslanmaz çelik borularda, havadaki su buharı yoğunlaşarak SU DAMLASI oluşturur ve aynı ortam havası içinde "Cl¯" iyonlu madde varsa, bu iyon su damlacıkları ile birleşip yatay boru üzerinde "HCl" asidi oluşturur ve bu asit zaten paslanmaz çeliğin en önemli düşmanlarından biridir. Böyle durumlarda, Resim 2 ve Resim 3'deki gibi boru korozyonları ve delinmelere rastlanır.
Resim-2 Paslanmaz Borunun Delinmesi
Resim-3 Paslanmaz Boruda Klorür Korozyonu
Paslanmaz Çelik İmalathanesinde Karbon Çelik İmalat Yapılmamalıdır: Paslanmaz çelik imalathanesinde karbon çelik (siyah demir) imalatı da yapıldığında, siyah metalin kesilmesi veya taşlanması sırasında ortama sıçrayarak yayılan demir parçacıkları paslanmaz malzeme üzerine yapışır, bu noktalarda zaman içinde pas oluşur. Hatta, paslanmaz çelik malzemenin siyah demirden yapılmış forklift çatalı ile taşınması sırasında dahi siyah saç malzeme mikroskobik boyutta paslanmaz çelik üzerine sıvaşır ve bu noktalarda daha sonra paslanmalar görünür.
Özet olarak, paslanmaz çelik özellikle "klorür" korozyonuna karşı korunmalıdır. Paslanmaz çeliğin dış yüzeyinin korunması için, "Cl¯" iyonu içeren maddeleri işletmelerin dışındaki bir ortamda depolamak bu sorunu çözebilir. Paslanmaz çeliğin iç yüzeyinin korunması için, dş etkenlere karşı korumak ve düzenli temizliğini yapmak önemlidir.
